«فرنسیس بویل» روز یکشنبه در گفت وگوی اختصاصی با ایرنا در خصوص پاسخ محمد جواد ظریف به شرط های دوازده گانه مایک پمپئو افزود: من این مطلب را خواندم. در این مطلب فوق العاده، کار حرفه ای و هوشیارانه ظریف و تیم او را در وزارتخارجه ایران می توان دید. مقاله محترمانه ای که در آن بزرگنمایی دیده نمی شود.
وی ادامه داد: این نوشته یک تفهیم نامه قوی حقوق بین المللی بود که پس زمینه های تاریخی و حقوقی را در بر می گیرد. نگاشتن این مطلب توسط وزیر خارجه ایران و دستیارانش کاری ستودنی هم از منظر حقوقی و هم دیپلماسی عمومی است.
استاد دانشگاه حقوق بین الملل اضافه کرد: هر چند خوشبین نیستم اما آرزوی من این است که دولت ایالات متحده بر مبنای این نامه وارد مذاکره با ایران شود. هر چند پس از خارج شدن غیرقانونی دولت آمریکا از برجام چنین کاری غیر محتمل است.
بویل نکات مورد اشاره ظریف درباره نقض قوانین بین المللی به واسطه مداخلات آمریکا در امور داخلی ایران را دقیق دانست و اظهار کرد: دخالت های آمریکا در امور داخلی ایران که دست کم تاریخ آن به سرنگونی دولت مصدق باز می گردد، از نظر حقوق بین الملل غیرقانونی است.
وی تاکید کرد: طرح تغییر رژیم یکی از این موارد است. بر اساس قطعنامه ای که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد با عنوان «اعلان علیه مداخله در امور داخلی کشور» تصویب شد، دخالت های ایالات متحده در ایران نقض بندهای اساسی این قطعنامه است.
استاد دانشگاه ایلینوی آمریکا پیامدهای خارج شدن آمریکا از توافق هسته ای با ایران را خطرناک دانست و گفت: مهمترین بخش نوشته ظریف، مربوط به برجام است که دولت ترامپ، آن را بطور غیرقانونی زیرپا گذاشته است. بی تردید برجام یکی از دامنه دارترین مسائل پیش رو است.
بویل افزود: ظریف به درستی می گوید که این کار کاخ سفید به معنای نقض قوانین بین المللی بوده و آمریکا باید به قاعده «احترام به تعهدات» پایبند باشد، چرا که این قاعده زیربنای نظم معاصر بین المللی است. نکته ای که اینجا می توان افزود این است که دولت ترامپ بند 25 منشور سازمان ملل را هم زیر پا گذاشته است.
وی برجام را مورد تصویب شورای امنیت سازمان ملل توصیف کرد و ادامه داد: این شورا تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل و بند 25 آن، که می گوید «اعضای سازمان ملل موافقت کرده و می پذیرند که تصمیم های شورای امنیت را به اجرا گذارند»، قطعنامه مربوط به برجام را به تصویب رساند. بنابراین اقدام ترامپ برای خروج از برجام، هم نقض منشور سازمان ملل و هم نقض اصل اساسی پایبندی به تعهدات در عرصه نظم بین المللی است.
این حقوق دان آمریکایی تاکید کرد: سازمان ملل متحد و دبیرکل آن باید صراحتا خارج شدن دولت ترامپ از توافق هسته ای ایران را محکوم کنند. ایالات متحده منشور سازمان ملل را نقض کرده است. این نهاد بین المللی قرار نیست که در خدمت آمریکا باشد و باید نقش مستقل خود را ایفا کند. دبیرکل سازمان ملل باید از منشور این نهاد به صراحت دفاع کند.
بویل با اشاره به انزوای آمریکا در عرصه بین المللی گفت: به باور من، ایران با باقی ماندن در برجام می تواند این انزو را حفظ کرده و به نظرم نباید در این مرحله از برجام خارج شود. تنها طرفداران آمریکا، صهیونیست ها و برخی شیخ نشین های خلیج فارس هستند که در کنار واشنگتن قرار دارند اما خروج ایران می تواند ورق را برگرداند. تلاش برای تحقق مزایای اقتصادی برجام از سوی دیگر طرف های توافقنامه و اجرای آن، نفع بیشتری برای ایران خواهد داشت.
این استاد آمریکایی در پاسخ به اینکه آیا تحریم های یکجانبه آمریکا نقض قوانین بین المللی نیست، تصریح کرد: بر اساس قطعنامه شورای امنیت، تحریم های هسته ای ایران باید لغو شود. برقراری این تحریم ها از سوی دولت ترامپ نقض این قطعنامه است. از طرف دیگر تحریم های ثانوی داخلی ایالات متحده هستند که طرف های سوم همچون شرکت های اروپایی را تنبیه می کند. این تحریم های ثانوی که اعمال فراملی قانون داخلی آمریکاست، نقض قانون بین المللی است.
بویل درباره تحریم رئیس بانک مرکزی ایران از سوی آمریکا هم تصریح کرد: بر اساس یک قاعده کلی قوانین بین المللی، بانک مرکزی هر کشوری دارای مصونیت است. بنابراین هرگونه تعرضی به اموال بانک مرکزی ایران و مصادره آن غیرقانونی است. قرار دادن رئیس بانک مرکزی ایران در لیست سیاه تحریم آمریکا، غیرقانونی بوده و چیزی هم از این کار عاید نخواهد شد.
ایرنا در ادامه نظر حقوقی بویل را درباره یکی از محورهای نامه محمد جواد ظریف در خصوص مصادره های غیرقانونی اموال ایرانی ها از سوی دولت آمریکا پرسید که گفت: حل مساله اموال بلوکه شده ایران بیش از آنکه حقوقی باشد، سیاسی است و به نوعی تفاهم میان دو دولت بستگی دارد.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران هفته گذشته یادداشتی را در 30 خرداد با عنوان «سیاست خارجی آمریکا در بحران» نوشت که در آن 15 دلیل که چرا سیاست آمریکا در قبال ایران وو منطقه به بیراهه رفته است، پرداخت.
وی این یادداشت را درس تاریخی برای آنهایی برشمرد که نمی خواهند از گذشته بیاموزند. تحلیلگران یادداشت وزیر خارجه ایران را دوئل دیپلماتیک ظریف در مقابل اظهارات 31 اردیبهشت همتای آمریکایی خود دانستند که در آن راهبرد آمریکا پس از توافق هسته ای را مطرح کرده بود.