الحراء

اتحادیه جهانی حقوقدانان مسلمان به نقل از ستاد حقوق بشر قوه قضائیه، مرضیه هاشمی خبرنگار ایرانی شبکه خبری پرس تی وی که 11 روز پیش در فرودگاه بین المللی سنت لوئیس آمریکا دستگیر و در واشنگتن دی سی در بازداشتگاه به سر می برد، روز 5 شنبه 4 بهمن ماه آزاد شد. این بانوی ایرانی در حالی این یازده روز را در بازداشت به سر برد که مقامات این کشور هیچگونه توضیح رسمی و حقوقی بابت دستگیری او به مقامات ایرانی ارائه ندادند. همچنین مجامع حقوق بشری و سازمان های حقوقی، خصوصا سازمان ملل متحد و سازمان خبرنگاران بدون مرز ، اتحادیه اروپا، هیچگونه واکنشی نسبت به بازداشت نامبرده نداشتند. درایبناره  پایگاه اطلاع رسانی ستاد حقوق بشر با محسن پاک آیین کارشناس ارشد روابط بین الملل و دیپلمات با سابقه و پیشکسوت کشورمان گفتگو کرده است که از نظر می گذرانید.


بالاخره بعد از یازده روز خانم مرضیه هاشمی خبرنگار مسلمان PRESSTV آزاد شد. شما پیشتر اشاره کرده اید که از نزدیک ایشان را می شناختید. دیدگاه شما نسبت به این اتفاق چیست؟

بله می شناختم و از آزادی ایشان بسیار خوشحالم. خانم هاشمی از خبرنگاران متدین، مستقل، عفیف و پرکار است. همسرشان مرحوم احسان هاشمی نیاسری، ایرانی الاصل و یکی از دانشجویان مومن و انقلابی بود که متاسفانه در یک حادثه تصادف مشکوک فوت کرد و هنوز در مورد علل این تصادف شبهاتی وجود دارد و ممکن است عوامل آمریکا یا رژیم صهیونیستی وی را به شهادت رسانده باشند.

خانم هاشمی بعد از این حادثه به ایران آمد و سالهاست که شبکه تلویزیونی پرس تی فعالیت دارد. خانم هاشمی پس از پذیرش اسلام به سرور زنان عالم یعنی حضرت فاطمه اقتدا کرد و نام مرضیه را برگزید. از ویژگی های خانم هاشمی، ارادت به حضرت زینب (س) بود و مانند آن حضرت هم دستگیر شد و مورد اهانت قرار گرفت.

بر اساس اظهارات خانواده وی، مأموران آمریکایی به ایشان اهانت کرده و به‌اجبار حجاب را از سرش برداشته‌  و همانند یک مجرم دست و پاهای او را با زنجیر بسته ‌اند.

پس از دستگیری خانم هاشمی برخی گمانه ها حاکی از دخالت رژیم صهیونیستی اظهارات یکی از نمایندگان سابق کنگره آمریکا این گمانه را تقویت می کند.

سینتیا مک‌کینی نماینده 6 دوره کنگره آمریکا در مصاحبه با شبکه تلویزیونی ایرانی افق در مورد نقش دولت سایه اسرائیل در دستگیری مرضیه هاشمی روز 5 شنبه گفت که اعتقاد دارم دولت پنهان یعنی اسرائیل، مستقیما مسئول این اتفاقات است. وی که نماینده 6 دوره کنگره آمریکا بوده  معتقد است که در فشارهای اخیر به مرضیه هاشمی نه مردم نقشی داشتند و نه کنگره آمریکا بلکه عامل اصلی فشار، دولت پنهان اسرائیل بوده است.

مک کینی گفته که هرگز انتظار نداشتم که داستانی با این شیوه رخ بدهد. دولت پنهان در آمریکا همان صهیونیستها هستند و آنان نقشه ریخته اند تا مردم را غافلگیر کنند.

مک کینی گفت که مردم آمریکا و کنگره برای دولت آمریکا هیچ اهمیتی ندارند بلکه اولویت‌های تحت کنترل اسرائیل برای آنان مهم است. آنان تمایل دارند که پس از نابودی کشورهای عرب خاورمیانه، زمینه‌سازی نابودی ایران را فراهم کنند.

اظهارات مک کینی تکان دهنده و نشان میزان نفوذ صهیونیسم در دولت آمریکاست و معمولا با مشورت های خود، دولت ترامپ را دچار خطای محسباتی می کند. بنظر من دستگیری خانم هاشمی تحقیر لیبرالیسم در آمریکا بود و لکه سیاه دیگری در پرونده دوران ریاست جمهوری ترامپ ایجاد کرد.



ابعاد نقض حقوق بشر در این ماجرا را چگونه می بینید؟

 دستگیری و برخورد خشن پلیس آمریکا با خانم هاشمی خلاف موازین پذیرفته شده بین المللی و غیرقانونی بود و مصداق بارز نقض حقوق بشر، بخصوص حقوق خبرنگاران می باشد. آمریکا در این حادثه نشان داد که مثل همیشه به مقررات بین المللی و رعایت حقوق انسانی پایبند نبوده و برای آزادی بیان،قلم و اندیشه ارزشی قائل نیست.


کشوری که در رابطه با قتل و مثله کردن جمال خاشقچی توسط عوامل دولتی عربستان و آن هم در یک مکان دیپلماتیک، واکنشی نشان نمی دهد، نمی تواند خود را حامی حقوق بشر بداند و دستگیری خانم هاشمی نیز نماد حقوق بشر آمریکائی است.

ببینید خانم هاشمی یک شهروند آمریکایی است که در ایران زندگی می‌کند و باید از حقوق شهروندی در آمریکا هم برخوردار باشد. ایشان نه مخالف سیاسی آمریکاست و نه فعالیتی در این زمینه دارد، یک مجری و خبرنگار مستقل است که واقعیت های تلخ جامعه آمریکا را نیز منعکس می کند.

هیچگونه خلافی که باعث دستگیری وی بشود انجام نداده بود و دستگیری وی با انگیزه های سیاسی و جهت تقابل با ایران رخ داد.  ایشان بعد از آزادی نیز اذعان کرد که دستگیری و برخورد خشن پلیس آمریکا با وی خلاف موازین پذیرفته شده بین المللی و غیرقانونی بوده و مصداق بارز نقض حقوق بشر و بخصوص حقوق خبرنگاران است.

متاسفانه در رابطه با دستگیری این خانم خبرنگار مسلمان ما شاهد سکوت کشورهای مدعی دفاع از حقوق بشر و نهادهای بین المللی بودیم. اروپا که دفاع از حقوق بشر را بخشی از هویت خود می داند، ساکت بود. آنها که دائما کشور‌های مستقل و مخالف سیاست‌های غربی را به نقض حقوق بشر متهم کرده و  جنجال به راه می‌اندارند، در مقابل دستگیری یک خبرنگار زن ساکت شدند.

سکوت کشورهای حامی حقوق بشر خصوصا اروپا و نهادهای بین المللی مانند سازمان عفو بین المللی را برای آزادی خانم هاشمی چه طور می بینید؟ اصلا در این رابطه موضعی گرفتند؟ به طور کلی چرا نهادها و سازمان هائی که دفاع از حقوق بشر را وظیفه سازمانی خود می دانند، در یازده روز گذشته و حتی پس از آزادی این بانو ایرانی سکوت اختیار کردند؟

نمایندگان پارلمان اروپا واکنشی نشان ندادند. خانم میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل که که سالها حبس و شکنجه را در دوره استبداد پینوشه در شیلی تجربه کرده، برای دفاع از حقوق خانم مرضیه هاشمی اقدامی نکرد، کانادا و استرالیا یعنی بانیان قطعنامه های بی خاصیت علیه ایران، فقط به تماشای نقض آشکار حقوق بشر نشستند.

در این حادثه به وضوح شاهد رویکردهای تبعیض‌آمیز و غیراصولی اروپا نسبت به مقوله حقوق بشر بودیم. چرا که امروز مسئله دفاع از حقوق بشر به ابزاری برای کشورهای سلطه‌گر جهت اعمال فشار به کشورهای مستقل تبدیل شده‌است.


 متاسفانه در رابطه با دستگیری این خانم خبرنگار مسلمان ما شاهد سکوت کشورهای مدعی دفاع از حقوق بشر و نهادهای بین المللی بودیم.  اروپا که دفاع از حقوق بشر را بخشی از هویت خود می داند، ساکت بود و نمایندگان پارلمان اروپا هم واکنشی نشان ندادند.


در عین حال دستگیری غیر موجه خانم هاشمی به عنوان یک زن سیاهپوست  ومسلمان ، جهان غرب و مدعیان دفاع از حقوق بشر را در مقابل آزمون مهمی قرار داد. طبیعتا از آمریکا و دولت ترامپ با آن سابقه منفی در دفاع از حقوق بشر نمی توان غیر از نقض حقوق بشر انتظار داشت، اما اروپا که دفاع از حقوق بشر را بخشی از هویت خود می داند، چرا در این زمینه سکوت اختیار کرد؟

 ابراز نگرانی‌های نمایندگان پارلمان اروپا نسبت به وضعیت حقوق بشر در کشورهای مستقل و ادعای حمایت از آزادی بیان و اندیشه، چرا در مورد خانم مرضیه هاشمی تکرار نشد؟ آنان که خود را پشتیبان حقوق اصحاب رسانه می دانند چرا در مقابل برخورد زننده‌ای که با خبرنگار «پرس تی‌وی» صورت گرفت عکس العمل نشان ندادند؟ آیا این نشانه ای روشن از رویکرد تبعیض‌آمیز و غیراصولی اروپا نسبت به مقوله حقوق بشر نیست؟ آیا آزادی بیان و و دفاع از انسانها برای مدعیان اروپائی ارزش خود را از دست داه است؟

میشل باشله در شرایطی عهده‌دار مقام کمیسر عالی شورای حقوق بشر شد که بنا به گفته آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد، جهان را بی‌عدالتی و نفرت فراگرفته، نقض حقوق بشر گسترش یافته و آزادی مطبوعات به مخاطره افتاده است. در چنین شرایطی چرا خانم میشل باشله ساکت نشست؟

چرا«زید رعد الحسین» این شاهزاده مسلمان اردنی و کمیسر عالی سابق شورای حقوق بشر سازمان ملل، از نفوذ خود برای دفاع از آزادی عقیده، بیان و مخالفت با دستگیری خبرنگاران و فعالان رسانه ای از جمله خانم هاشمی واکنشی نشان نداد؟

رفتاراین کشورها،سازمانها و شخصیت های حقوقی و حقیقی که خود را به دروغ حامی حقوق بشر می دانند، نشان داد که امروز بیش از هر زمان دیگر حقوق بشر به ابزاری برای کشورهای سلطه‌گر جهت اعمال فشار به کشورهای مستقل تبدیل شده‌است. سابقه برخورد گزینشی و سیاسی غرب با ابزار حقوق بشر نشانگر این بود که  کشورها و نهادهای مدعی دفاع از حقوق انسانها، در مقابل حجم وسیع تعرض ها و جنایت ها نسبت به انسان های مظلوم، در بدترین دوران حیات خود به سر می برند .


فکر می کنید دلایل اصلی آزادی خانم هاشمی چه بود؟ چرا بدون هیچ توضیحی ناگهان آزاد شد؟
دلیل اصلی بی گناهی وی بود، یعنی مقامات امنیتی و قضائی آمریکا نتوانستند دلیلی برای طولانی کردن زندان وی پیدا و ارائه کنند. خانم هاشمی شهروند آمریکاست و برخورد این کشور با شهروندان خود باید بر مبنای قواعد و اصول مندرج در قانون اساسی و دیگر اسناد بالادستی باشد.

نهادهای امنیتی نمی توانند به هر دلیلی افراد را بازداشت کنند. باید دلایل و اسناد مستدل برای دستگیری افراد وجود داشته باشد. الحمدلله اجتماعات مردمی در ایران و جهان و صدای اعتراض بلند آنها که چهره ضد حقوق بشری آمریکا را افشا کرد و فشار بر دولت آمریکا را تداوم بخشید نیز یکی از علل مهم آزادی این خانم محترمه بود.

اقدامات صدا وسیما در ایجاد فضای رسانه ای علیه آمریکا و اقدامات دستگاه دیپلماسی و قوه قضائیه و همچنین رسانه های ایرانی نیز موثر بود. در آمریکا هم واکنش جامعه‌ مسلمانان سیاه‌پوست آمریکا اهمیت داشت و صدای رنگین پوستان در مخالفت با زندانی شدن هممنوع خود بلند شد.

تشکل‌های مردمی مختلف در آمریکا فوق‌العاده عمل کردند و حتی پس از آزادی  خانم هاشمی قرار است تظاهراتی در حمایت از وی و محکومیت اقدام مقامات امنیتی، توسط سیاه‌پوستان آمریکایی انجام شود. بنظر من دستگیری خانم هاشمی فرصت مناسبی برای افشای حقوق بشر آمریکائی است و باید حرکتی که در این رابطه آغاز شده،ادامه یابد.